Hai mươi sáu năm,một quảng đời nhìn lại.

Mấy hôm nay bỗng như đứa trẻ nhớ nhà,chợt thấy lòng chùng xuống.Giở từng trang FB thấy mừng là bạn bè hội tụ ngày càng nhiều,dẫu chỉ là sự hội tụ trong một thế giới ảo.Ngắm từng tấm hình ,đọc từng dòng STT vẫn thấy thân quen dù đôi lúc không cùng quan điểm.Thế mới biết con người càng lớn suy nghĩ có già dặn hơn nhưng vẫn không thể mất hết cảm xúc ngày nào.Đó là những xúc cảm khi viết những dòng lưu bút,chia tay trường lớp thầy cô và bè bạn để bước vào một môi trường mới.Đó cũng là những gì được hình thành nên từ một thời gian khó,khi mà kỷ niệm là những ngày đông đói rét,bước chân lên giảng đường mà lòng luôn nghĩ đến cái bụng trống luôn kêu gọi thét gào.Đó cũng là lúc mà tình yêu ,tình bạn lúc nào cũng trong sáng,không bị chi phối bởi những dấu ấn cuộc đời.Lý tưởng dẫu có mơ hồ,hạnh phúc dẫu đơn sơ vẫn dễ dàng được chấp nhận khi khái niệm của một thời kỳ quá độ vẫn luôn là một biện giải hợp lý cho mọi bất cập xảy đến trong mỗi cá thể con người.
Hai muơi sáu năm,những người bạn của tôi hôm nay đã đủ lớn cho những suy nghĩ về thời cuộc.Họ phần lớn đang nắm những vị trí quan trọng trong một guồng máy xã hội mà tiếng nói của họ không thể xem là không đánh động đến một phần của dư luận.Đó là những nhà báo,nhà giáo,nhà quản lý văn hóa,truyền thông...Đó là những trí thức mà khái niệm của lòng yêu nước vẫn đang mông lung giữa cái cũ và mới,giữa lý luận giáo điều và thực tiễn nhức nhối,giữa chức quyền và lương tâm,giữa ý thức xấu và tốt,giữa cái vô cảm và dấn thân,giữa mặc cảm hèn và không hèn...Tất cả đang dằng xé trong nội tâm và đôi lúc được che giấu bằng những lý lẻ mang tính bao biện.Thế nhưng thực tế bao giờ cũng là câu trả lời xác đáng nhất.Nó đôi lúc như vị trọng tài công minh,vô tư mĩm cười vào thói ngụy biện của con người và đôi lúc cũng khiến họ quyết định"chọn một dòng hãy để nước trôi".
Hai mươi sáu năm,cũng tự hào và xúc động khi trong bạn bè có những tên tuổi khiến dư luận khâm phục dẫu vẫn còn đó những ý kiến tranh cãi.Dù thân lâm cảnh lao tù nhưng ý chí vẫn được bạn bè nể phục ở ý thức yêu ghét rõ ràng,phân định ở lập trường ,không làm kẻ ăn theo,nói leo,không a dua nịnh bợ để kiếm quyền chức leo cao.Có những người miệng luôn nói là hèn nhưng sự thực không hèn chút nào.Vẫn dũng cảm tấn công trực diện vào các vấn đề nóng bỏng ,gai góc của xã hội dù vẫn còn đó nỗi lo cơm áo,gạo tiền.Có những người dù không ra mặt phản biện nhưng vẫn âm thầm ủng hộ những ý kiến khách quan ,đa chiều...vẫn còn đó những trăn trở trước thực trạng đất nước và những so sánh ngậm ngùi.
Hai mươi sáu năm,hơn một phần tư thế kỷ ,tư duy được mất đang hiện hữu trong tâm thức mỗi người.Suy nghĩ lựa chọn giữa "khôn,dại"cho bản thân và cho cộng đồng đang tồn tại như một thách thức thuộc về lương tâm.Với vốn kiến thức đã được tiếp nhận,có lẻ tất cả đã dễ dàng phân định giá trị đúng sai,thực giả...vấn đề còn lại chỉ là cách chọn lựa dám bộc lộ bản thân hay không mà thôi.Làm một con cừu thường bị coi là chết nhát nhưng lắm lúc vẫn là cách chọn lựa an toàn trong bối cảnh lương tri vẫn được coi là thứ xa xỉ,kẻ dấn thân vẫn bị xem là dại dột,điên khùng.
Hai mươi sáu năm ,một thời gian khá dài ở các nước văn minh khi tốc độ,quỹ thời gian cho sự phát triển được tính bằng giây.Nhưng với nước ta thời gian có vẻ không nghĩa lý gì.Người ta vẫn an nhiên với sự suy thoái và chẳng hề nóng lòng với sự thụt lùi.Khi mà trí thức vẫn còn ngủ quên trên vận nước thì cũng không thể đòi hỏi ở sự vô cảm của mỗi người dân.Đó vẫn là căn bệnh nhức nhối của đất nước hôm nay và mai sau :
Biết không nói là hèn.
Không biết nói là điên.
Đã mang danh kẻ sĩ.
Không ngậm miệng ăn tiền.
Mong sao đất nước sẽ ngày càng có nhiều người "hèn mà vẫn biết mình hèn","điên mà vẫn biết mình điên " vậy.