NGƯỜI AN NAM.

Người An Nam xưa và người Việt Nam nay không phải là một dân tộc lý tính và biết lo xa.

- Thứ nhất khi trong túi rủng rỉnh chút tiền họ liền ngưng ngay làm việc để hưởng thụ.

- Thứ hai họ rất dễ dàng thỏa mãn hạnh phúc. Thứ hạnh phúc của họ là thứ hạnh phúc được thỏa mãn tự do bản năng bên chiếc bánh mì và gánh xiếc mà chế độ độc tài ban cho.

- Thứ ba họ không cần đến sự bình đẳng thứ bình đẳng mà một nền pháp luật lý trí mang lại. Đó là không ai ở trên luật. Các thế lực độc tài có thể vi phạm pháp luật, có thể bán hết đất nước, tài nguyên quốc gia nhưng chỉ cần cho họ chút ít của cải dư thừa hoặc không đụng đến "túp lều con, hai trái tim vàng" của họ thì cứ tự nhiên, vô tư.

- Thứ tư họ chỉ làm cách mạng thay đổi xã hội khi cuộc cách mạng đó đem đến lợi ích cho họ. Đó có khi là lời hứa "người cày có ruộng", một chức vụ địa vị khi cách mạng thành công có thể khiến đời sống của họ, con cái họ được những đặc quyền, đặc lợi hơn phần còn lại. Do đó người Việt vốn dửng dưng với các cuộc cách mạng dân chủ và chỉ hy sinh cho các thế lực độc tài để mưu cầu đoạt lợi.

- Thứ năm họ rất dễ ảnh hưởng bởi sự tuyên truyền cảm tính chứ không ảnh hưởng bởi những vận động mang tính logic, khoa học vì tầm nhận thức chính trị rất hạn chế. Bởi vậy các chế độ độc tài chỉ cần dùng nói láo, bịa đặt là có thể khiến họ phá hoại các nền dân chủ nhưng khi cần hy sinh để mang lại quyền lực cho số đông và xây dựng một xã hôị tam quyền phân lập, pháp trị thì họ lại từ chối.

Cho nên có thể thấy rằng ngày xưa dưới chế độ độc tài cộng sản họ thường bị kích động dễ dàng để xuống đường bạo loạn, gây khó khăn cho cảnh sát các nền dân chủ nhưng ngày nay dù có các cuộc biểu tình của Venezuela, Hong Kong truyền cảm hứng và phương thức hành động họ vẫn nại ra đủ lý do để ngụy biện và để che giấu đi cái hèn của mình.

Có lẻ cũng giống như ngày xưa khi nào cái đói thật sự ập đến và không còn những người giàu có làm từ thiện thì người nghèo Việt Nam cùng đường mới đứng lên. Nhưng có lẻ họ đứng lên không phải vì một nền dân chủ mà chỉ để giúp một chế độ độc tài này thay thế một chế độ độc tài khác.