Jerusalem là một thành phố Trung Đông nằm trên lưu vực sông giữa Địa Trung Hải và Biển Chết ở phía đông của Tel Aviv, phía nam của Ramallah, phía tây của Jericho và phía bắc của Bethlehem.
Jerusalem là thánh địa quan trọng nhất đối với người Do Thái bởi vì theo Kinh Thánh Hebrew, chính nơi đây vua David của Israel đã xây dựng thủ đô của Vương quốc Israel thống nhất và vua Solomon xây Đền Thờ Đầu tiên.
Từ năm 1948 đến 1967, phần phía tây của Jerusalem được quản lý bởi Israel như thủ đô của đất nước, trong khi phía Đông Jerusalem được quản lý bởi Jordan. Thành phố hợp nhất lại bởi thắng lợi của Israel trong Chiến tranh sáu ngày, mặc dù địa vị của thành phố vẫn bị tranh chấp. Luật của Israel từ năm 1980 tuyên bố Jerusalem như thủ đô vĩnh viễn, không bị chia cách của Israel, trong khi Đông Jerusalem lại được cho là thủ đô đang được chờ đợi của đất nước Palestina sau này. Địa vị của những nơi linh thiêng trong thành phố cũng đang bị tranh cãi.
Ngày 05 tháng 12 năm 1949, Thủ tướng đầu tiên của Israel, David Ben-Gurion, đã tuyên bố Jerusalem là thủ đô của Israel, và từ đó tất cả các nhánh của chính quyền Israel từ lập pháp, tư pháp và hành pháp được đóng ở đó, ngoại trừ Bộ Quốc phòng đóng ở HaKirya ở Tel Aviv. Tại thời điểm công bố, Jerusalem đã được phân chia giữa Israel và Jordan và do đó chỉ có Tây Jerusalem đã được tuyên bố thủ đô của Israel.
Sự phân định chủ quyền Jerusalem đến nay chưa được quốc tế công nhận, nhưng phần lớn các trụ sở đầu não của Israel đều nằm ở đây. Trong khi đó, các nước đều đặt sứ quán của mình ở Tel Aviv.
Theo một đạo luật được ông Bill Clinton ký ban hành năm 1995, tòa sứ quán Mỹ phải được dời từ Tel Aviv đến Jerusalem trừ khi Tổng thống ký lệnh hoãn.
Ngày 6 tháng 12 năm 2017, tổng thống Mỹ Trump chính thức công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel.Khi vận động tranh cử tổng thống năm 2016, ông Donald Trump cam kết sẽ chuyển tòa sứ quán Mỹ từ Tel Aviv đến Jerusalem – một động thái được người Mỹ gốc Do Thái tán đồng mạnh mẽ.
Việc Tổng Thống Trump ra tuyên bố công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel đang gây ra hàng loạt các cuộc họp cấp bách của lãnh đạo cấp cao trên toàn thế giới cùng mồi lửa xung đột khắp Trung Đông.
Tại sao ?
Jerusalem đã trở thành tâm điểm cuộc xung đột dai dẳng nhiều năm giữa Israel và người Palestine, với một bên được Mỹ hậu thuẫn còn bên kia được phần còn lại của thế giới Ảrập và Hồi giáo ủng hộ.
Nhưng vì sao Trump dám làm điều mà các tiền nhiệm không dám làm ?
- Jerusalem là của người Do Thái .
Khoảng thế kỷ 13 trước Công nguyên, sau bao năm sống ly hương ở Ai Cập, nhà tiên tri Moses đã dẫn dắt dân tộc Do Thái trở về vùng đất Israel hiện nay. Nhưng dân tộc này lại trải qua vô số biến cố trong hơn 1.000 năm tiếp theo. Và rồi, một lần nữa, họ ly hương do bị các đế chế khác trục xuất, nên phải trải qua giai đoạn 2.000 năm tiếp theo lưu lạc khắp thế giới. Thế nhưng, khoảng thời gian đó không đủ sức chôn vùi ý chí dân tộc này, họ vẫn hằng năm nhắc nhau rằng: “Năm sau về Jerusalem”.
“Năm sau ở Jerusalem” là câu nói mà người Do Thái chúc nhau suốt hàng ngàn năm vào mỗi dịp lễ Vượt qua, tức dịp lễ quan trọng nhất hằng năm của dân tộc này.
- Jerusalem là của người Do Thái .
Khoảng thế kỷ 13 trước Công nguyên, sau bao năm sống ly hương ở Ai Cập, nhà tiên tri Moses đã dẫn dắt dân tộc Do Thái trở về vùng đất Israel hiện nay. Nhưng dân tộc này lại trải qua vô số biến cố trong hơn 1.000 năm tiếp theo. Và rồi, một lần nữa, họ ly hương do bị các đế chế khác trục xuất, nên phải trải qua giai đoạn 2.000 năm tiếp theo lưu lạc khắp thế giới. Thế nhưng, khoảng thời gian đó không đủ sức chôn vùi ý chí dân tộc này, họ vẫn hằng năm nhắc nhau rằng: “Năm sau về Jerusalem”.
“Năm sau ở Jerusalem” là câu nói mà người Do Thái chúc nhau suốt hàng ngàn năm vào mỗi dịp lễ Vượt qua, tức dịp lễ quan trọng nhất hằng năm của dân tộc này.
Có lẽ, sự mong mỏi suốt hàng ngàn năm như thế đã tạo động lực cho người Do Thái thắng lợi trong 2 cuộc chiến 1948 và 1967, giành quyền kiểm soát Jerusalem.
Năm 1994, Israel và Palestine (cùng phía Ả Rập và cũng tuyên bố nhà nước lấy Jerusalem làm thủ đô) đạt thỏa thuận Gaza-Jericho. Theo thỏa thuận này, người Palestine thừa nhận nhà nước Israel, tham gia ngăn chặn bạo lực.
- Trump không bao giờ dám ra một tuyên bố như vậy nếu không có sự ngấm ngầm ủng hộ từ phía một số nước đứng đầu trong khối Ả Rập, tiêu biểu là Saudi. Chính phủ hai nước vốn là đồng minh thân thiết (dù người dân có thái độ ngược lại), thế hệ hoàng thân mới của vùng Vịnh có sức mạnh thay máu đất nước. Thái tử Saudi hiện là người tự tin quyền lực nhất vương quốc dầu mỏ này. Ông trẻ tuổi, đầu óc tân tiến, dám phá bỏ, và kiên quyết chống lại tầng lớp giáo sĩ có tư tưởng thủ cựu.
- Trump không bao giờ dám ra một tuyên bố như vậy nếu không có sự ngấm ngầm ủng hộ từ phía một số nước đứng đầu trong khối Ả Rập, tiêu biểu là Saudi. Chính phủ hai nước vốn là đồng minh thân thiết (dù người dân có thái độ ngược lại), thế hệ hoàng thân mới của vùng Vịnh có sức mạnh thay máu đất nước. Thái tử Saudi hiện là người tự tin quyền lực nhất vương quốc dầu mỏ này. Ông trẻ tuổi, đầu óc tân tiến, dám phá bỏ, và kiên quyết chống lại tầng lớp giáo sĩ có tư tưởng thủ cựu.
- Lý do thứ hai cho hành động của Trump là việc ông ta đang hiện thực hoá lời hứa bầu cử của mình, không phải với đại bộ phận dân chúng mà với Hội Đồng quan hệ Mỹ-Israel (AIPAC).
Một báo cáo năm 2016 của Quốc hội Mỹ đã chỉ ra rằng Israel là quốc gia tiếp nhận viện trợ nhiều nhất của Mỹ kể từ Chiến tranh thế giới thứ hai. Tổng cộng, trong gần 70 năm, hơn 127 tỉ USD viện trợ đã được chuyển cho Israel, phần lớn trong số này là viện trợ quân sự.
"Tuyên bố ngày hôm nay của tôi sẽ đánh dấu cách tiếp cận mới đối với cuộc xung đột giữa Israel và người Palestine- Ông Trump nhấn mạnh .
Chúng ta không thể giải quyết những vấn đề tồn đọng bằng cách tạo ra những giả định thất bại y hệt, lặp lại những chiến lược thất bại trong quá khứ. Những thách thức cũ cần cách tiếp cận mới.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét